Nahdlatul Ulama Endonezya’da Şafii mezhebine mensup geleneksel bir Sünni İslam hareketidir. Nahdlatul Ulema, aşırı akli ve aşırı nakli eğilimler arasındaki orta yolu izleyerek Ehl-i Sünnet ve Cemaat ideolojisini takip etmektedir. Nahdlatul Ulama hareketinin yaklaşık 60 milyon üyesi olduğu tahmin edilmektedir (Arifianto 2017, s. 259). Hareketin kadınlar, iş insanları ve üniversite öğrencileri için kurumları ve toplumun birçok kesimine hitap eden yapıları bulunmaktadır (Saenong, 2021, s. 130). Ahmed Siddiq ve Abdurrahman Wahid, Pancasila adlı ideolojik düşünceyi Endonezya’nın anayasasının temeli kabul ettiğinden beri hareket eğitim ve sağlık gibi toplumsal hizmetleri üyesi olmayanlara da sunmaya başlamıştır. (Fealy and Bush 2014, s.  546) Ulemanın uyanışı anlamına gelen hareket 31 Ocak 1926’da kurulmuştur (Saenong, 2021, s.130).

Hareketin kurucusu Mbah Wahab, Nahdlatul Wathan (Vatanın Uyanışı) adıyla 1914’te kurmuştur (Saenong, 2021, s.130). Hızla büyüyen hareket entelektüel ve eğitim açısından birikim yapmış ve Endonezya’nın birçok bölgesine yayılarak faaliyetlerini 1917’de kurdukları Tashwirul Afkar’da sürdürmeye başlamıştır (s. 131). Mbah Wahab hareketin büyümesiyle Nahdlatul Fikr (lit. ‘The Revival of Thought’) ve Syubbanul Wathan (lit. ‘Youth of Homeland’) ve Nahdlatul Tujjar (lit. ‘The Revival of Tradesmen’) adlarıyla farklı kollardan hareketleri sürdürmeye başlamıştır (s. 131). Böylece hareket toplumun birçok kesimine hitap etmiştir. 1998’den sonra çıkan hareketlerden sonra hareket kendini Ahlus Sunnah wal Jamaʿah al-Nahdhiyyah olarak tanıtmaya başlamıştır. (Saenong, 2021, s. 133). NU sunduğu Endonezya İslamı ile kültür ve dini harmanlamaya çalışmaktadır (Saenonong, 2021, s. 143). NU Endonezya’nın bazı bölgelerinde yerel İslam düşüncesini radikal boyutta sürdürebilmektedir. Gus Dur bölgesi Pribumisasi Islam (İslam’ın yerelleşmesi) adlı slogana sahiptir (Saenonong, 2021, s. 145). Bununla birlikte Müslümanların yaşam tarzı bakımından NU İslam’ın Araplaşmasına karşı çıkmaktadır (s. 146). Bu noktada şu belirtilmelidir ki İslam’ın temel kaynakları üzerinden her kültürde İslam’ın farklı yorumlanması ve pratiği kabul edilmektedir. 1984 itibariyle siyasi faaliyetlere katılmama kararı alarak organizasyon olarak faaliyetlerini sürdürmektedir. (Göksoy, t.y.) Hareketin erkek gençlik kolu Ansor, kadın kolu Muslimat ve kız gençlik kolu Fatayat’tır (Göksoy, t.y.) İslam uzmanları ve yatılı okullar aracılığıyla kurum organize olmaktadır (Fealy and Bush, 2014, s. 542). Şu anda Endonezya’da 30.000 bine yakın yatılı okulu bulunmaktadır (Azzahra, 2020).

KAYNAKÇA

Arifianto, A. R. (2017). Practicing what it preaches? Understanding the contradictions between pluralist theology and religious intolerance within Indonesia’s Nahdlatul Ulama. Al-Jami'ah: Journal of Islamic Studies, 55(2), 241-264.

Azzahra, N.A. (2020). Effects of the Pesantren Law on Indonesia’s Education System: A Projection. Jakarta: Centre for Indonesian Policy Studies.

Barton, G. (1997). Indonesia’s Nurcholish Madjid and Abdurrahman Wahid as intellectual Ulama: The Meeting of Islamic traditionalism and modernism in neomodernist thought. Islam and Christian-Muslim Relations,8 (3), 323–350.

Göksoy, İ. (t.y.). Nehdatü’l-Ulema, TDV İslam Ansiklopedisi https://islamansiklopedisi.org.tr/nehdatul-ulema

Feillard, A. (2013). Nahdlatul Ulama in Indonesia.  The Oxford Handbook of Islam and Politics.

Fealy, G. ve Bush, R. (2014). The Political Decline of Traditional Ulama in Indonesia: The State, Umma and Nahdlatul Ulama. Asian Journal of Social Science, 42(5), 536–560.

Saenong, F. F. (2021). Nahdlatul Ulama (NU): A Grassroots Movement Advocating Moderate Islam. Handbook of Islamic sects and movements (ss. 129-150). Brill.