Dünyadaki en büyük Müslüman cemaat olarak bilinen Tebliğ Cemaati, Diyobend Dârululûmu mezunu Mevlana Muhammed İlyas Kandehlevi tarafından 1926 yılında Delhi’nin güneybatısında yer alan Mevat’ta kurulmuştur. Günümüzde Bangladeş ve Pakistan başta olmak üzere birçok ülkede faaliyetlerini sürdüren cemaatin 3 milyon civarında üyesinin olduğu tahmin edilmektedir. Cemaatin kurucusu Mevlana İlyas’ın vefatından sonra yerine geçen oğlu Mevlana Yusuf, cemaatin büyümesinde kilit bir role sahiptir. Mevlana Yusuf Tebliğ Cemaatini yalnızca Hint alt kıtasında değil, ; Arap ülkelerinin yanı sıra ABD ve Japonya’da da yayarak dünya çapında büyük bir harekete dönüştürmüştür.

Cemaatin altı tebliğ ilkesi Mevlana Yusuf tarafından ortaya konmuştur. Bu ilkeler kelime-i tevhit/şehadet, namaz, ilim ve zikir, Müslümana ikram ve ihtiram, ihlas/niyet ve tebliğdir. Kelime-i şehadet imanın temel şartı; namaz imanın bir gerekliliği; ilim ve zikir hem itikadı hem de ameli güçlendirecek birer unsur,; Müslümana ikram ve ihtiram din kardeşinin iyiliğini gözetmek, ihlas ve niyet yapılan işin Allah rızası için yapılması ve tebliğ ise İslâm’ın güzelliklerinin bütün Müslümanlara ulaştırılması demektir  .(Ahsan, 1993).  Tebliğ Cemaaati’ne göre farz bir ibadet olarak tebliğ yapmaya, diğer ibadetlerde olduğu gibi, zaman ve maddi imkân ayrılması gerekmektedir. Cemaat bu ibadetin yerine getirilmesi için kendine özgü bir sistem ortaya koymuştur. Bu sistemde bir tebliğci haftada belirli saatlerini bulunduğu yerdeki tebliğ faaliyetine ayırmaktadır. Bunun yanı sıra her yıl kırk gün tebliğ gruplarında görev almaktadır. Bu faaliyetler teşkilatlı ve organize bir şekilde yürütülmektedir. 10-15 kişilik Teşkil adlı gruplar gönüllülük esasıyla görev dağılımıyla tebliğ çalışmalarını sürdürmektedir (Büyükkara, 2016, s. 103). Tebliğ Cemaati, siyaseti önemsiz bularak siyasetten tamamen tecrit edilmiş bir şekilde tebliğ faaliyetlerini sürdürmektedir. Cemaat, imanı tazelemeyi, tebliği yaygınlaştırmayı, İslâm’ı daha iyi öğrenmeyi, iyiliği emredip kötülükten kaçındırmayı şiar edinmiştir.

Tebliğ Cemaatinin tebliğ faaliyetlerindeki önemli ayırt edici özelliklerinden biri tebliğin sadece Müslümanlara yapılıp gayr-i Müslimlere yönelik olmamasıdır. Tebliğ için oluşturulan sohbet ve gruplarda Muhammed Yusuf Kandehlevî’nin Hayatü’s-Sahabe; Muhammed Zekeriya Kandehlevî’nin Fezail-i A’mâl adlı eserleri ve Riyâzü’s- Salîhin okutulmaktadır. Cemaat tebliği sadece yüz yüze olarak gerçekleştirmektedir. TV, medya, basılı yayınlar gibi mecraları tercih etmemektedir. Dünyanın dört bir yanında mensubu bulunan cemaatin belirli bir mezhebe bağlılığı yoktur. Cemaat bünyesinde birçok farklı mezhepten kişiler bulunmaktadır. Tebliğ cemaatinin her yıl yaklaşık 3 milyon katılımcıyla gerçekleştirdiği Bangladeş’teki Bishwa ve 2 milyon katılımcıyla gerçekleştirdiği Pakistan’daki Raiwand toplantıları Müslümanların hac dışında gerçekleştirdiği en büyük toplantılardır. Üç gün süren bu toplantılara dünyanın dört bir yanından gelen Müslümanlar vaaz ve sohbetleri dinler, hidayet duaları denilen uzunca edilen dualara iştirak ederler. Merkezi bir teşkilat sistemi olmayan Tebliğ Cemaati, faaliyetleri mahalli olarak organize etmektedir. Güney Delhi’deki Niâmüddin Merkez Mescidi; Pakistan’da Raiwand; İngiltere’de Dawsbury Dârululûm Tebliğ Cemaatine ait çok büyük merkezlerdir. Cemaatin Türkiye’deki merkezi Mescid-i Selâm Sultangazi’de bulunmaktadır (Büyükkara, 2016, s. 105).

KAYNAKÇA

Ahsan, M. M. (1993). Cemâat-i Teblîğ. TDV İslâm Ansiklopedisi. TDV İslâm Araştırmaları Merkezi. https://islamansiklopedisi.org.tr/cemaat-i-teblig

Büyükkara, M. A. (2016). Çağdaş İslâmî Akımlar (6. bs). Klasik Yayınları.