İngiliz yazar Shelina Zahra Janmohamed yazılarında genel olarak genç Müslümanlar, Müslüman kadınlar ve Müslüman sosyal ve dinî eğilimleri gibi meselelere odaklanmaktadır. Love in a Headscarf ve M Nesli: Yeni Müslüman Gençlik adlı eserleri ile birikimlerini okuyucuya aktarmıştır. Dünyanın en etkili 500 Müslümandan biri ve Birleşik Krallık’ın en güçlü 100 Müslüman kadınından biri olarak seçilmiştir.

M Nesli: Yeni Müslüman Gençlik adlı eseri tanık olduğu deneyimler ve kişisel birikimlerinden hareketle kaleme almıştır. Müslümanların hikayelerinden ve sözlerinden yola çıkarak farklı noktalara açıklık getirmeye çalışmıştır. Yazar eseri ele alırken Müslümanların davranışları hakkında yapılan araştırma ve analizlerin politik ve teolojinin ötesine geçemediğini vurgulamaktadır. Eseri ile farklı Müslüman deneyimlerine, davranışlarına, yarattıkları kültüre ve kimliklerine odaklanmıştır.

M Nesli nedir? M Neslinin ilham kaynakları nelerdir? M Neslini kimlik algısı ve yaşam pratikleri nedir? gibi sorularla kitabın ana meselesi olan M Neslini tanıtarak başlangıç yapmak faydalı olacaktır. Yazara göre M Nesli, kimliğini gizlemeden ve modernliği reddetmeden şekillendiren Müslümanlardır. Tüketici, girişimci, dijital teknolojilere hâkim eğitime ve çalışmaya önem veren aynı zamanda günlük yaşamda dinî pratiklerine de önem veren bir nesildir. Bu neslin ortaya çıkışında, kadın hareketleri, değişen kimlik yapısı, sosyal medya ve internet gibi etmenlerden söz edebiliriz. Bu nesil inanç, eğitim ve teknolojiden ilham alarak hayatlarını ve yaşadıkları toplumu dönüştürmek ister. Kısaca M Nesli, yaratıcılığı teşvik eden bir kimlik inşa eden ve dinî kaynaklardan beslenerek inançlı bir hayat sürdürmek isteyen çok sesli bir gruptur.

M Nesli, gıda giyim ve eğlence gibi çeşitli alanlarda alternatif arama eğiliminde, helal markaları yaygınlaştırıp Müslümanca bir yaşam tarzı oluşturmak istiyor. Müslüman tüketiciler için gıdanın sadece helal değil; aynı zamanda sağlıklı, temiz, şeffaf ve bütüncül olarak kaliteli üretim ve dağıtım süreçlerinden geçmiş ürünlere ulaşmak istiyorlar. Yazara göre M Nesli etik tüketici hareketinin öncüsüdür.

Bu neslin teknoloji ile kurduğu ilişki biçimi de önceki nesillerle farklılık gösteriyor. Yazara göre, M Nesli büyüklerinden daha az geleneksel kurumlara ihtiyaç duyuyor ve daha bireysel olmakla birlikte sosyal medyayla yeni bir kimlik inşa ederek ümmet olma tecrübesini deneyimliyorlar. İnternet, bilgiye ulaşmak daha kolay belirli gruplar dışında gençlerin ve özellikle genç kadınların kendilerini daha rahat ifade edebilecekleri ve rahatlıkla aidiyet hissedebilecekleri bir alan imkânı sağlıyor. Aynı zamanda, araştırmayı, kendini ifade etmeyi ve aidiyet hissetmeyi kolaylaştıran bir mecra oluyor.

Dijital mecralar ve teknolojik gelişmelere ek olarak kültürel ve eğlence alanlarında da üretme ve alternatifler arama eğilimindeler. Kültürel ve İslami değerleri uyarlayarak müziği bir yaşam ve eğlence aracına dönüştürmek istiyorlar. Güncel sorunları şarkıları aracılığıyla aktarmaya çalışıyorlar. Mizah, karikatür, roman, çizgi, film, animasyon, dergi, blog gibi çeşitli içeriklerle kimliklerini rahatlıkla ifade edebilecekleri yeni alanlar üretmek ve geliştirmek için çabalıyorlar. Temel motivasyonları İslam değerleri ve kavramları dilin bir unsuru haline getirerek alternatif içerikler üretmek. Ürettikleri kültür ve inşa ettikleri kimliklerle farklı bir dünyaya ve geniş kitlelere ulaşmayı hedeflediklerini söylemek mümkün. 

Kitap beş başlık ve çeşitli alt başlıklardan oluşuyor. Kitabın giriş bölümü olan “Selam, M Nesli!”, M neslinin genel özelliklerini, dini algıları, kimlik inşaları hakkında genel bilgiler sunuyor. Bu neslin, teknoloji, modernlik ve gelenekle ilişkisini anlatan örnekler ile anlatımı zenginleştiriyor. “Küresel Müslüman Yaşam Tarzı” başlıklı bölümde gıda, finans, internet ve eğlence gibi çeşitli alanlarda helal ürünlere erişimdeki problemler ve alternatif önerilerine odaklanıyor. Helal, sağlıklı üretim süreçlerine ve ürünlere ulaşma yollarına dikkat çekiliyor. “Kültür: Yeni Havalı Müslüman” başlığı altında ise, alternatif müzik türleri ve örneklerine odaklanıyor.

İslami bağlantılar ve müziği ilham kaynağı olarak ele alıyor. Güncel sorunlar ve müzik, müziğin İslami içeriğe uygun olup olmadığı gibi çeşitli problemleri bu başlık altında ele alıyor. Küresel Müslüman tüketici, kutlamalar, örtünme tesettür gibi konuları örnekler ile “Yirmi Birinci Yüzyıl Ümmeti” adlı başlık altında ele alıyor. Kitabın son bölümü olan Güvenilir Gelecek kısmında tüketim ve üretim zincirlerine odaklanıyor.

Yazar, Müslüman tüketici kavramını M Neslini konuşurken gündeme gelen başlıklardan biri olarak aktarıyor. Kitapta aktarılan örnekler yeni bir ekonomik gücünü ve tüketim kapasitesini gösterdiğini görmek mümkün. Bu bağlamda gelişen ve dönüşen Müslüman tüketici kitlesi, küresel Müslüman markaların gelişimi, üretim, tüketim, pazarlama ve reklamların etkisini ön plana çıkaran bir perspektifle okuyucuya aktarılıyor.

Tam bu noktada, kitapta tasvir edilen M Nesli’nin esasen Batı’da yaklaşık elli yıldır göz önünde olan tüketici üst orta sınıflardan ne kadar farklı olduğu ya da zamanla bu tüketici sınıfın bir parçası olup olmayacağı önemli bir soru işareti olarak beliriyor. Bir diğer eleştiri noktası da M Nesli’nin dijital iletişimin yaygınlaşmasıyla fazla hızlı beliren bir olgu olup zamanla kaybolma ihtimalinin olup olmadığı. Bir diğer ifadeyle tıp Z Kuşağı ifadesinde olduğu gibi M Nesli de çekici ama uçucu bir terim olarak kalabilir. Bu ve benzeri eleştiriler mümkün olsa da M Nesli, Müslüman gençlerin güncel dünyasını tartışmaya kapı aralayan bir kitap olarak dikkat çekici.