25 Eylül 1969 yılında Suudi Arabistan’da kurulan İslam İş birliği Teşkilatı (İİT), Müslüman nüfusun yoğunlukta yaşadığı ülkelerde ekonomik, siyasi ve kültürel iş birliği ve dayanışmayı artırarak Müslüman toplumların hak ve hürriyetlerini desteklemeyi amaçlamaktadır. Bünyesinde 57 ülkeyi barındırarak Birleşmiş Milletlerden sonra en büyük ikinci uluslararası organizasyondur. İİT’de 5 ülke (Rusya Federasyonu, Bosna-Hersek, Tayland, KKTC, Orta Afrika Cumhuriyeti) gözlemci statüye sahiptir. Coğrafi olarak ülkelerin dağılımına bakıldığında ağırlıklı olarak Asya ve Afrika ülkelerinin teşkilata üye olduğu görülmektedir. Avrupa kıtasından yalnızca Türkiye ve Arnavutluk’un yer aldığı teşkilatta Amerika’dan Surinam ve Guyana üye olarak yer almaktadır. Bu minvalde üye ülkelerinin sosyoekonomik ve kültürel yapısı dikkate alındığında düzeylerin farklı olduğu anlaşılmaktadır.

Mescidi aksanın kundaklanmaya çalışılmasının akabinde Müslüman ülkelerin siyasi olarak bir araya gelmesiyle kurulmuştur. Müslüman Dünyanın kolektif sesi olmayı amaçlamaktadır. Temel amaç Müslüman ülkeler arasındaki dayanışmayı ve ortaklığı artırmaya yöneliktir. Üye ülkelerin devlet başkanlarının veya hükümet temsilcilerinin katılımıyla İslam Zirvesi adı altında her yıl toplanmaktadır. Üç yılda bir gerçekleşen İslami zirveleri ve olağanüstü İslami zirveler kurumun en önemli faaliyeti arasında sayılabilir. 18,19 ve 20. İslam Zirvesi İstanbul’da toplanmıştır. Bu zirveler sonunda deklarasyon yayımlamaktadır. Müslüman ülkelerin çıkarlarını korumak adına Birleşmiş Milletler ve diğer organizasyonlar ile ilişki halindedir. Kurum çalışmalarının odak noktası, Filistin ve Kudüs, yoksulluk, terörizm, besin güvenliği, kadının güçlendirilmesi, insan hakları, iyi yönetişim, islamofobi gibi konular belirlenmiştir.

İslami Gelişim Bankası (Islamic Development Bank), İslami Eğitim, Bilim ve Kültür Organizasyonu (Islamic Educational, Scientific and Cultural Organization), Gençlik Forumu (Youth Forum) gibi özel alt kurumları bulunmaktadır. Organizasyonun çalışma yapısında altı komiteleri bulunmaktadır ve bu komiteler aracılığıyla çalışmalarını yürütmektedir: Ekonomik ve Ticari İş birliği Daimi Komitesi, Bilimsel ve Teknolojik İşbirliği Daimi Komitesi, Enformasyon ve Kültürel İşler Daimi Komitesi, Daimi Mali Komite, Kudüs Komitesi ve Ekonomik, Kültürel ve Sosyal Sorunlar İslami Komitesi. Kurum ajandasındaki konular ile alakalı rapor hazırlamakta ve bunları yayımlamaktadır. 2008 yılında Teşkilatın bünyesinde yapılan değişikliklere göre İslam dünyasını temsil eden ve hükümetler arası bir yapıya sahip olan Bağımsız Daimi İnsan Hakları Komisyonu’nu oluşturulmuştur.