İslami Kurtuluş Cephesi Başkanı olan Cezayirli bir politikacıdır. Tanınmış Cezayirli muhalefet lideri Abbassi Madani 1931 yılında doğmuş, 2019 yılında 88 yaşında Katar’da vefat etmiştir. Gençliğinde Ulusal Kurtuluş Cephesi’ne (FLN) katılmış ancak 17 Kasım 1954’te Fransızlar tarafından tutuklanmıştır. 1962’deki bağımsızlığına kadar hapiste kalmıştır. 1975’ten 1978’e kadar Londra’da eğitim psikolojisi alanında doktora eğitimi aldıktan sonra Cezayir Üniversitesi’nde eğitim bilimleri profesörü olmuştur. Madani, FLN’nin sosyalist yönelimini eleştirmeye başlamış ve 1989’da Cezayir Anayasası çok partili demokrasiye izin verecek şekilde değiştirildikten sonra, hızla büyüyen İslami Kurtuluş Cephesi’ni (FIS) kurmuş ve takip eden yerel seçimlerde başarılı olmuştur.

Madani, bir yandan şeriatın (İslam Hukuku) “adım adım” getirilmesini savunmuş ve Suudi Arabistan’daki baskın dini hareketin kurucusu Muhammed ibn Abd al-Vahhab’ı “reform odaklı Müslümanların öncüsü” olarak nitelendirmiştir ("Madani, Abbassi (1931–)", t.y.).1950’lerde tutarlı bir isyana dönüşen Fransız işgaline ve kolonizasyonuna karşı direnişe Cezayir’de katılmıştır. İsyancı gruplardan birinin üyesi olarak Madani, Cezayir Radyosu’na bomba yerleştirmekle görevlendirilmiştir. 17 Kasım 1954’te Fransız makamları tarafından yakalanıp tutuklanmış ve sonraki yedi yıl boyunca kaldığı cezaevine konulmuştur. Madani Cezayir siyasetini on yıllardır şekillendirmede önemli bir rol üstlenmiş ve ulusun parlak geleceğine inanmıştır.

1990 tarihli bir videoda Madani, Cezayir’in devrimci mücadelesini şu şekilde özetlemiştir: “Cezayir ya Fransızların Cezayir’i olarak kalır ya da Müslümanların Cezayir’i olur.” İslami kimlik, ülkenin uleması ile Batılı laik devrimciler arasındaki ittifak ve herhangi bir popüler Cezayir milliyetçi duygusunun olmaması nedeniyle Cezayir devriminde kilit bir unsur olmuştur. FIS yeni bir siyasi parti olarak başarılı olmuş ve 1990 ve 1991’de özellikle kentsel alanlarda yapılan yerel seçimlerde oyların neredeyse yarısını almıştır. Ancak, 1992’de Cezayir ordusu İslamcı seçim zaferlerine tepki göstermiş, Bendjedid’i görevden almış, seçim sonuçlarını iptal etmiş ve FIS’i yasa dışı ilan etmiştir. Madani’nin sürgündeyken bile Cezayir siyaseti bağlamında devam eden görünürlüğü, 1989’dan 1991’e kadar Cezayir siyasi sisteminin benzeri görülmemiş demokratikleşmesinde oynadığı kilit rolden kaynaklanmaktadır. Madani ılımlı bir İslamcı olarak algılanmıştır. 1990 seçimleri sırasında Madani, bir elde Kur’an’ın, diğerinde ise ilim ve bilimin tutulmasını tavsiye etmiştir. Biriyle manevi, diğeriyle maddi hayatı elde edebilmekten bahsetmiştir. Madani Cezayir’in demokratikleşmesi sürecinde önemli bir rol oynamıştır. Bir eğitimci ve bir İslamcı olarak, İslam’ın siyasi hayattaki rolünü demokrasi ve bilimsel ilerlemeler gibi modern toplumun ilkeleriyle uzlaştırmanın yollarını öneren birçok yazı bırakmıştır (Doğantekin, 2019). 2003’ten sonra Basra Körfezi’ndeki Katar’da sürgünde yaşayan Madani, İslami Kurtuluş Cephesi’nin (Fransızca: Front Islamique du Salut veya FIS) kilit liderlerinden birisi olmuştur.

KAYNAKÇA

Doğantekin, V. (2019, 26 Nisan). Son of Algeria, hero of glorious defeats: Abbasi Madani. Anadolu Ajansı. Son erişim tarihi 21 Mart 2023, 2023, https://www.aa.com.tr/en/africa/son-of-algeria-hero-of-glorious-defeats-abbasi-madani/1463047

Madani, Abbassi (1931–). (t.y.). Encyclopedia. Son erişim tarihi 21 Mart 2023, https://www.encyclopedia.com/international/encyclopedias-almanacs-transcripts-and-maps/madani-abbassi-1931