1957 yılında Bosna Hersek’te dünyaya gelen Cemaluddin Latiç Bosna Hersek’in Yunus Emre’si olarak bilinmektedir. Cemalettin Latiç’in babası Latiç’i 1971 yılında Gazi Hüsrev Bey Medresesi’ne yazdırmıştır ve aynı medresede diğer üç kardeşi de tahsil görmüştür. 1977 yılında medreseyi bitiren Latiç, Dekan Fehmi Agani’nin desteği ile Priştina Üniversitesi Edebiyat Fakültesine kayıt yaptırmıştır. Burada öğrenciyken aynı zamanda Saraybosna Üniversitesi İslami İlimler Fakültesine girmek için çalışmıştır ve bir yıl sonra kayıt yaptırmıştır. İslami İlimler bölümünde Hasan Çengiç ve Halil Mehdiç gibi tanınmış şahsiyetlerle beraber tahsil görmüştür. Latiç, lisans eğitimini Saraybosna Üniversitesi’nde İslami Araştırmalar ve Felsefe Fakültelerinde tamamlamıştır. Lisansüstü eğitimini ise Dünya Edebiyatı alanında Zagreb Üniversitesi Felsefe Fakültesi’nde tamamlamıştır. Doktorasını Kur’an’ın mucizevi dilbilimsel ve biçimsel niteliği (i’caz) üzerine yazdığı tezi ile Saraybosna Üniversitesi, İslami Araştırmalar Fakültesi’nde yapmıştır. Eğitim hayatının ötesinde aynı zamanda aktivist yönü olan Latiç, 5 Mayıs 1983 günü İslami İlimler Fakültesi’ne gelen sivil polisler eliyle gözaltına alınmış, cezaevine girmiştir (Yunus Emre, Aliya ve Bosna cephesinin şairi: Cemalettin Latiç, 2019). Bosna Hersek’in eski Cumhurbaşkanı Aliya İzzetbegoviç ile 3 yıl hapishanede kalan Latiç, Bosna milli mücadelesinde de önemli görevler üstlenerek, Bosna Hersek milli marşını kaleme almıştır. Bazı Türk yazarlara göre ise Mehmed Âkif Ersoy’un Türk istiklal Harbi’nde oynadığı rolü, 90’lı yıllarda Bosna’nın özgürlüğü için Cemalettin Latiç oynamıştır (Yunus Emre, Aliya ve Bosna cephesinin şairi: Cemalettin Latiç, 2019).
Belgrad’ın kıskacından kurtulan Bağımsız Bosna devletinin getirdiği özgürlük ortamında, Boşnak edebiyatı tam bir patlama yaşamıştır. Bu patlamada Cemalettin Latiç’in de derin izleri görülür. Roman ve tiyatro eserlerinin yanında Latiç’in gücü, kendini şiir alanında göstermiştir. 1990 yılından sonra kaleme aldığı bir şiir, 2000’li yıllara kadar Bosna’da millî marş olarak okunmuştur. Latiç’in başlıca eserleri şunlardır: Mejtaş i Vodica, Dome Davudov, Srebrena Çesma, Şkripa Vratica, Ja Sam Tavus Aşikana, Srebreniçki İnferno, Careve Oçi ve Mevlud-i Şerif. Bosna Hersek’in milli şairi Latiç’in eserleri Türkçeye çevrilmiştir ve Türkçeye çevrilen bu eserleri arasında; Çarın Gözleri, Gazi Hüsrev Bey ve Gel En Sevgili yer almaktadır. Latiç şiir formunda verdiği eserlerle birçok ödül kazanmıştır. Sırası ile kazandığı ödüller şunlardır: Slovo Gorçina, Trebinske veceri poezije, Bosna-Hersek Yazarlar Birliği İskender Kulenoviç, Uluslararası İstanbulensis Şiir Yarışması 2012 ve Necip Fazıl Ödülleri 2017. Latiç halen yazılar yazmaya devam etmektedir ve ara ara medyaya demeçler vermektedir. Bu yazılarında ve demeçlerinde Latiç artan Sırp milliyetçiliğine dikkat çekmekte ve bu durumun bölgedeki gerilimleri arttıracağı yönünde olduğunu vurgulamaktadır. Latiç, Karadağ (Montenegro) Kosova, Bosna ve Makedonya’yı içerisine alan coğrafyada Sırpların, “Büyük Sırbistan” hayali kurduğunu belirtmiştir. Sırpların bu amaçları için silah ve cephane yığdığını ancak an itibarıyla katliam için yeterli güce sahip olmadıklarını belirten Latiç Sırpların Avrupa ve Rusya’dan destek almaya çalıştığını vurgulamıştır.
KAYNAKÇA
Bıyıklı, M. (2019, 23 Şubat).Yunus Emre, Aliya ve Bosna cephesinin şairi: Cemalettin Latiç. Mücerret. http://www.mucerret.com/portre/yunus-emre-aliya-ve-bosna-cephesinin-sairi-cemalettin-latic/