1955 yılında Bosna Hersek’in Višegrad kentinde dünyaya gelen Fikret Karcic liseyi Saraybosna’daki Gazi Hüsrev Bey Medresesi’nde, lisansını da Saraybosna Hukuk Fakültesinde tamamlayarak eğitim hayatını Saraybosna’da geçirmiştir. Aynı üniversitede yüksek lisans eğitimini de 1985 yılında tamamlayan Karcic, doktorasını 1989 yılında Belgrad Hukuk Fakültesi’nde tamamlamıştır. Fikret Karcic şu anda Saraybosna Devlet Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde karşılaştırmalı hukuk tarihi dersleri vermektedir. Hukuk derslerinin yanı sıra Karcic aynı zamanda devlet tarihi, Balkanlar’da İslam tarihi ve Müslümanların modernite ile karşılaşması konularında ders vermiştir. Karcic, Bosna Hersek’teki Osmanlı İmparatorluğu dönemi sonrası İslam Hukuku ve kurumlarının tarihi, İslam’daki reform hareketleri, Balkan Müslümanları ve Karşılaştırmalı Hukuk Kültürü gibi alanlarda da araştırmalar yapmıştır. Birçok üniversitede misafir öğretim üyesi olarak bulunmuştur.
Bosna Hersek İslam Cemaati Başkanlığı’na üyeliği bulunan Karcic 2002-2008 yılları arasında burada Divan Başkanlığı yapmıştır. Bu şekilde birçok alanda görev alan Karcic Bosna Hersek’in ilerlemesine, halklarının ve vatandaşlarının refahına, özgürlüklerine, eşitliklerine, çoğulluklarına ve çeşitlilik ilkeleri konusunda katkıda bulunmak için çalışan Alija Izetbegović Vakfı (Aliya İzetbegoviç Vakfı)’nın kurucuları arasında yer almıştır. Fikret Karcic’in yayımladığı öne çıkan eserleri şunlardır: Yugoslavya 1918-1941 yılı arasındaki Şeriat Mahkemeleri (Saraybosna: İslam İlahiyat Fakültesi, 1985), İslam Reformizminin Sosyal ve Hukuki Yönleri (Saraybosna: İslam İlahiyat Fakültesi, 1990), The Bosniaks and The Challenges of Modernity; Late Ottoman and Hapsbury Times (Saraybosna: El-Kalem, 1999), Şeriat Hukuku ve Kurumları Çalışmaları (Saraybosna: İleri Araştırmalar Merkezi ve El-Kalem, 2011), İslam İlimlerinde Araştırma Yöntemleri (Saraybosna: El-Kalem ve İleri Araştırmalar Merkezi, 2013), Balkan Müslümanları: 20. Yüzyılda “Doğu Sorunu” (Saraybosna: İleri Araştırmalar Merkezi, 2014) ve Diğer Avrupa Müslümanları: Bosna Deneyimi (Saraybosna: İleri Araştırmalar Merkezi, 2015) (Fikret Karčić, The page was accessed in 2022). Bu eserleri gibi Karcic’in kitapları İngilizce, Arapça ve Türkçe dillerine çevrilmiştir. Karcic yaptığı araştırmalar ve çalışmalar sonucunda araştırma, bilimsel gelişme ve yayınlar yoluyla İslami düşüncenin gelişimine adanmış Londra merkezli bir dernek olan Birleşik Krallık Müslüman Sosyal Bilimciler Derneği’nin yönetim kurulu tarafından Yaşam Boyu Başarı Ödülü’nü layık görülmüştür (Professors Fikret Karčić and Enes Karić won the prestigious international award, 2019). Çalışmalarını geçmişten günümüze çeşitli yönetimler altında kalan Bosna Hersek özelinde yürüten Karcic bir devlet yapısının nasıl olması gerektiğine dair değerlendirmelerde bulunmuştur. Devletin seküler olması yani gerçekten laik modelin çok dinli toplumlar için en uygun model olduğunu düşünmüştür. Herhangi bir ideolojik devletle ilgili şüpheleri olduğunu dile getiren Karcic hukukun üstünlüğünün ve dinin tezahürünün siyasi oportünizm tarafından değil, hukuk tarafından tanımlandığının, dini hak ve özgürlüklerin kullanılması için gerekli çerçeve olduğuna inandığını düşünmüştür. Bosna Hersek’in siyasal ve toplumsal yapısına odaklanan ve bu alanda yayın veren Fikret Karcic Boşnakça literatüründeki bir boşluğu doldurmak amaçla yazdığı Balkanlardaki Müslümanlar: 20. Yüzyılda Doğu Sorunu adlı kitabında Balkanlar’daki Müslümanların tarihini özetlemeyi ve bireysel Müslüman dini ve etnik grupların kaderine bölgesel bir perspektiften bakmıştır. Geçen yüzyılda Balkanlar’daki Müslümanlar için asıl mesele fiziksel ve kültürel kimliğin korunması olduğundan, kitabın tamamı bu alana odaklanmıştır. Burada da Balkanlar’daki yönetimlere dikkat çeken Karcic Balkanlarda ne zaman bir Hıristiyan çoğunluk ulus-devleti doğsa, zaman zaman kitlesel kıyımların, katliamların ve yeni diasporaların ortaya çıktığını söylemiştir.
KAYNAKÇA
Alija Izetbegović Vakfı (t.y.). Fikret Karčić . https://www.alijaizetbegovic.org/tr/fikret-karcic-biyografi/
Çeviri: Bosna’da ‘Doğu Sorunu’ Tekrar Yükseliyor (2022, 10 Ocak). TUİÇ Akademi. https://www.tuicakademi.org/ceviri-makale-bosnada-dogu-sorunu-tekrar-yukseliyor/
University of Sarajevo (2019, 16 Mayıs). Professors Fikret Karčić and Enes Karić won the prestigious international award. https://www.unsa.ba/index.php/en/novosti/professors-fikret-karcic-and-enes-karic-won-prestigious-international-award