1951 yılında İran’ın Ahvaz şehrinde dünyaya gelen Hamid Dabashi İran’daki eğitim hayatından sonra University of Pennsylvania’da doktora eğitimini kültür sosyolojisi ve İslami çalışmalar alanında tamamlamıştır. 1984 yılında Harvard Üniversitesi’nde doktora sonrası eğitim bursu kazanmıştır. Doktora tezini zamanın en seçkin Freudyen kültür eleştirmeni olan Philip Rieff (1922-2006) ile Max Weber’in karizmatik otorite teorisi üzerine yazmıştır. Hamid Dabashi birçok Kuzey Amerika, Avrupa, Arap ve İran üniversitelerinde dersler vermiştir. Dabashi şu anda Columbia Üniversitesi'nde Iranian Studies and Comperative Literature bölümündeki en eski ve prestijli profesör öğretim üyelerinden biridir. Institute for Coperative Literature and Society’nin kurucu üyesi ayrıca Columbia Üniversitesi Filistin Çalışmaları Merkezi’nde kurucu üyedir.

Hamid Dabashi yirmi beş kitap yazmış, dört kitapta editörlük yapmış ve birçok kitapta bölüm yazarlığı yapmıştır. Ayrıca saygın akademik dergilerde İran çalışmaları, ortaçağ İslam’ı ve modern İslam, dünya sineması, karşılaştırmalı edebiyat ve sanat felsefesi hakkında yüzlerce makale, kitap değerlendirmesi kaleme almıştır. Dabashi aynı zamanda İslamcılık, feminizm, küreselleşmiş imparatorluk ve direniş ideolojileri başlıklarında birçok makale yazmış ve konuşmalar yapmıştır. Bir kültür eleştirmeni olarak uluslararası bir üne sahip olan Dabashi’nin eserleri Japonca, Almanca, Fransızca, İspanyolca, İtalyanca, Rusça, İbranice, Danca, Arapça, Korece, Portekizce, Lehçe, Türkçe, Urduca ve Katalanca gibi çok sayıda dile tercüme edilmiştir (Doha Institute, t.y.). Dabashi Literatures and Cultures of the Islamic World serisinin editörlüğünü yapmıştır. Bu seri İslam edebiyatı ve kültürel çalışmalarıyla ilgilenen akademisyenler ve öğrenciler için İslâm dünyasının edebi ve kültürel üretimi üzerine önyargı ve eski bakış açılarından sıyrılan çağdaş teorik ve hermenötik bir yaklaşımla eleştirel bir bakış açısı ve bilgi birikimi ortaya koymaktadır

. Önemli eserlerinden biri olan Iran: A People Interrupted adlı kitabında İran’ın son iki yüzyıllık tarihini kültürel eğilimler ve siyasi gelişmeler ışığında reform hareketlerinin çöküşü ve Mamoud Ahmadinejad’ın Cumhurbaşkanı olduğu sürece kadar değerlendirmiştir. Dabashi bu kitapta İran’ın biri sömürge ve diğeri sömürge karşıtı olmak üzere iki zıt modernite vizyonu arasında süregelen bir çekişmenin alanı olarak değerlendirilmesi gerektiğini savunmuştur. 1997 yılında kaleme aldığı Theology of Discontent adlı eserde İslâmi ideolojilerin İran İslam devrimine ve ardından cumhuriyetçilere nasıl katkılarda bulunduğunu incelerken yaşanan değişimin gerçek nedenlerini analiz etmeyi hedeflemiştir. Sekiz farklı düşünürün görüşlerinin incelendiği bu eserde bu görüşlerin İran’ın inanç sistemini nasıl etkilediğini ortaya koymuştur. Ayrıca İran kimliğinin Batılı fikirlere muhalefet kapsamında nasıl oluştuğu incelenmiş ve İran’ın Batı’yla olan ilişkileri yeniden okunmuştur. Hamid Dabashi ayrıca iktidar ve otorite meseleleri üzerine uzunca yıllar çalışmalar yapmıştır. 1989 yılında kaleme aldığı İslam’da Otorite adlı kitabında İslâm’da otorite kavramını İslâm öncesi Arap toplumundaki otorite kavramının özelliklerini inceleyerek başlamış İslâm’la birlikte otorite kavramının değişen ve gelişen yönlerinin izini sürmüştür. Bu bağlamda bu kavramı İslâm’ın Sünni, Şii ve Karaji kollarında nasıl ele alındığını ayrı ayrı incelemiştir. 2009 yılında yayınlanan Post-Orientalism: Knowledge and Power in Time of Terror adlı eserinde yine otorite ve iktidar meselesine odaklanarak Edward Said’in izinde bu kavramların post-oryantalist yansımalarını 11 Eylül sonrası siyasi gerçeklik ışığında incelemiştir. Dabashi oryantalizm, İran kültür ve tarihi, İslami çalışmalar, sinema, edebiyat çerçevesinde daha birçok eser kaleme almıştır. Dabashi Filistin sinemasını korumaya adanmış olan “Dreams of a Nation” adlı Filistin film projesinin kurucusudur. Kingdom of Heaven adlı sinema filminde danışmanlık yapmıştır ("Hamid Dabashi", 2018).

KAYNAKÇA

Doha Institute. (t.y.). Hamid Dabashi. Son Erişim Tarihi 03 Mart 2022,  https://www.dohainstitute.edu.qa/EN/Academics/SOSH/Programs/ComparativeLiterature/Pages/Faculty/Hamid-Dabashi.aspx

Hamid Dabashi. (2018, 28 Eylül ). Columbia Middle East South Asian and African Studies MESAAS. https://mesaas.columbia.edu/faculty-directory/hamid-dabashi/