Mahathir Muhammed, 20 Aralık 1925’te Malezya’nın kuzey eyaletlerinden Kedah’ta dünyaya geldi. Çocukluk ve ilk gençlik yıllarını doğduğu bölgede geçiren Muhammed, Sultan Abdulhamid Koleji’nden mezun olduktan sonra Singapur’daki Malaya Üniversitesi’nde okumuştur. Tıp eğitimini burada tamamladıktan sonra devlet kadrosunda doktorluk görevine başlamıştır. 1957 yılına kadar askeri doktor olarak çalışan Muhammed, bu tarihte özel bir klinik kurmuş ve mesleki hayatını orada sürdürmüştür. 1964 yılında Malezya’nın en büyük siyasi oluşumu Ulusal Malay Birliği Partisi’nden aktif siyasete atılan Mahathir Muhammed, 1981 yılında Malezya’nın 4. Başbakanı olmuş ve ülkeyi hızla değiştirip dönüştürecek adımları atmaya başlamıştır.

Malezya ekonomisi günden güne büyümekte, ülkedeki refah düzeyi gözle görülür şekilde yükselmektedir. Ekonomideki rahatlığın ardından bu kez ülkedeki etnik gruplar arasında diyalog kurma çalışmalarına başlamış ve bu gruplar arasında adeta bir köprü görevi görmüştür. 1988-1996 yılları arasında ülkede yaşanan ekonomik büyüme de etkisini yitirmeye başlayınca iyiden iyiye tartışılan bir isim haline gelmiştir. 1997 yılında patlak veren ekonomik kriz, yardımcısı ve maliye bakanı Enver İbrahim ile de arasını açmıştır. Ekonomi politikası üzerine başlayan bu anlaşmazlık İbrahim’in tutuklanmasına ve hatta hapse mahkûm edilmesine kadar varmıştır. Bu durum Muhammed’e karşı grupların sokağa çıkmasına ve büyük çaplı protesto gösterilerinin tertiplenmesine neden olsa da koltuğunu korumayı başarmıştır. Mahathir Muhammed, bu başarılı yönetimine rağmen özellikle 80’li yılların ikinci yarısından itibaren pek çok aktivist ve din adamını tutuklatması hatta bu tutuklamalara karşı gelen bazı üst düzey yargıçları da görevden alması sebebiyle “otoriterleşme” ile suçlanmıştır.

11 Eylül 2001’de Amerika’da yaşanan terör olaylarından sonra küresel barışı destekleyeceğini ve terörizmle mücadele edeceğini açıklaması Batı ile arasını biraz olsun düzeltmiştir. Ancak 2003 yılında Amerika’nın Irak’ı işgaline karşı yaptığı çıkış ve aynı dönem Yahudiler için kullandığı bazı ifadeler ve içeriden yükselen siyasi baskının da etkisiyle koltuğunu Abdullah Bedevi’ye bırakarak 31 Ekim 2003’te istifa etmiş ve 22 yıllık başbakanlık serüvenini tamamlamıştır. 2008’de, UMNO ve ortakları üçte iki yasama haklarını kaybettikten sonra Mahathir, onlarca yıl sonra ilk kez çoğunluğu elde ederek partiden çekilmiştir. 2008’de kamu hayatından büyük ölçüde emekli olmasına rağmen, Mahathir, Başbakan’ın sert bir eleştirmeni olarak ortaya çıkmıştır.

Mahathir Muhammed, ülkenin çoğunluğunu oluşturan Malaylar yoksulluk içinde yaşarken azınlık konumundaki Çinlilerin ekonomiyi ellerinde tuttuğunu ve bu durumun değişmesi için Malay milliyetçiliği üzerinde politikalar geliştirilmesi gerektiğini savunmaktadır. Bu fikirlerini kaleme aldığı “Malay İkilemi” adlı kitabı yasaklanmıştır. Bir yıl sonra Abdul Rahman’ın istifası ile tekrar partisine döndü ve hükümetin 1971 yılında ilan ettiği “Yeni Ekonomik Model”de fikirlerinin somutlaşmasını sağlamıştır. 92 yaşındaki Mahathir Muhammed, aktif siyasete verdiği 15 yıllık aranın ardından, “Halkın Umudu” adıyla seçime giren ittifakın lideri olarak, 9 Mayıs 2018’de yapılan genel seçimlerde büyük bir zafer elde etmiş ve yeniden başbakanlık koltuğuna oturmaya hak kazanmıştır. Seçim kampanyası sırasında Mahathir, iki yıl görev yaptıktan sonra görevi bırakacağına ve iktidarı Enver’e devredeceğine söz vermiş olup görevdeki ilk işlerinden biri Sultan V. Muhammed’den Enver’i affetmesini istemek olmuştur. Enver günler sonra serbest bırakılmış ve kısa süre sonra siyasi kariyerine devam etmiştir. Mahathir, söz verilen devirden iki ay önce Şubat 2020’de başbakanlıktan istifa ettiğini açıklamıştır.

KAYNAKÇA

Çağılcı, I. (2022, 5 Aralık). Dünyanın En Yaşlı Başbakanı: Mahathir Muhammed. Son  Erişim Tarihi 21 Mart 2023,https://www.gzt.com/mecra/dunyanin-en-yasli-basbakani-mahathir-muhammed-3116587

Mahathir bin Mohamad. (2023, 24 Şubat). Britannica. Son  Erişim Tarihi 21 Mart 2023, https://www.britannica.com/biography/Mahathir-bin-Mohamad