Amerikalı psikoloji profesörü olan Robert Frager Türkiye’de Şeyh Ragıp ismiyle tanınmaktadır. 1961 yılında Psikoloji bölümünden mezun olmuştur ve 1967 yılında Harvard Üniversitesi’nde Sosyal Psikoloji alanında doktorasını tamamlamıştır. 1968 yılına kadar Japonya’da Keio Üniversitesi’nde araştırmacı olarak görevini sürdürmüştür. 1975 yılında Kaliforniya eyaletine bağlı Palo Alto şehrinde alanında ilk örneği olarak kabul edilen Benötesi Psikoloji (Transpersonal Psychology) Enstitüsü’nü kurmuştur. Bu enstitünün amacını insanı değiştirmesi, dönüştürmesi, zihinsel ve ruhen o değişimi kazandırabilmesi olarak tanımlamaktadır (Köşşekoğlu, 2010). Günümüzde Sofia Üniversitesi ismini alan enstitü lisans, yüksek lisans ve doktora öğrencilerine yönelik eğitim programları düzenlemekte ve öğrencileri akademik alanda geliştirmeyi hedeflemektedir.

Birkaç yıl Japonya’da yaşayan Frager, aikido’nun kurucusu Morihei Ueshiba’dan aikido eğitimi üzerine dersler almıştır (“Jerrahi Order of California”, t.y.). Meditasyon, yoga ve aikido ile ilgilenen yazar bu derslerin enstitüde verilmesini sağlamıştır. Dünyanın değişik yerlerinden farklı dinlere mensup insanları enstitüye davet edip onların enstitüde konuşmalarını sağlamıştır (Ayiş, 2019, s. 555). Cerrahi tarikatının şeyhi Muzaffer Özak da enstitüye davet edilen isimlerdendir. Özak’ın düşüncelerinden etkilenen yazar İslam dinini benimsemiştir. Robert (Ragıp) Frager Cerrahi tarikatının Redwood City merkezli Kaliforniya şubesinin şu anki şeyhidir (“Jerrahi Order of California”, t.y.). Dergahta “Ragıp Baba” olarak tanınan Frager müridlerine rehberlik etmekte ve dergahın günlük toplantılarına katılmaktadır  (“Jerrahi Order of California”, t.y.). “Benötesi Psikoloji” ve “Manevi Danışmanlık” dersleri de vermektedir.

Frager tasavvuf ve Müslüman olma sürecine dair konuşmalar yapmakta ve röportajlar vermektedir. Frager benlik, beden, ruh ve zihin kavramlarını irdelemektedir. Yazar benötesi psikolojiye bakışı ve temel varsayımları itibariyle benötesi psikolojinin İslam tasavvufuyla yakından ilişkili olduğunu düşünmektedir (Yedek, 2016). Tasavvuf ve İslam alanında kitaplar yazmaktadır. Bunlar arasında: Heart, Self & Soul, Essential Sufism, Wisdom of Islam, Sharing Sacred Stories ve en son 2012’de Sufi Talks: Teachings of an American Sufi Sheihk yayımlanmıştır. Bu kitap Türkçe’ye Sufi Terapistin Sohbet Günlüğü olarak çevrilmiştir. Frager’in, Kalp, Nefs ve Ruh: Sûfî Psikolojisinde Gelişim, Denge ve Uyum adlı kitabında nefis mertebelerini, psikolojinin verileri ile birlikte ele almaktadır (Ayiş, 2019). Ayrıca bu kitapta Batı Psikolojisi ve Sufi Psikolojisi üzerine karşılaştırmalar yapmaktadır. “Sufi Terapistin Sohbet Günlüğü” eserinde de günlük hayatın problemleri ve toplumsal yaşama dair bakış açısı ve önerileri yer almaktadır.

KAYNAKÇA

Ayiş, M. Ş. (2019). Nefis Mertebelerinin Psikolojideki Karşılıkları Üzerine Bir Değerlendirme: Robert Frager Örneği. Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(14), 547-567. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/889704

Jerrahi Order of California (t.y.).Jerrahi. http://jerrahi.com/?page_id=73

Köşşekoğlu, A. (2010, 1 Ağustos). Amerikalı Profesörün Sufiliğe Uzanan Hikâyesi https://www.kimpsikoloji.com/amerikali-profesorun-sufilige-uzanan-hikayesi/

Yedek, B. (2016, 15 Nisan). Robert Frager ile Tasavvuf Üzerine. Sabah Ülkesi. https://www.sabahulkesi.com/2016/04/15/robert-frager-ile-tasavvuf-%c3%bczerine-burak-yedek/